Emptiness and infinite space XII

7 MAART 2025
15.00 uur 

Op vrijdag 7 maart van 15 – 17 uur vindt de twaalfde editie van Emptiness & Infinite Space plaats, op locatie van Kunstmuseum Den Haag. Stichting Wim de Haan – de organisatie achter de reeks – zet haar onderzoek van het niemandsland tussen de kunst en de filosofie voort, ditmaal in samenwerking met tentoonstellingsruimte voor hedendaagse kunst KM21. Aanleiding is de tentoonstelling Parallel Bones: Magali Reus x T.A.C. Colenbrander, die daar nog t/m 9 maart te zien is. Tijdens E&IS XII gaat kunstenaar Magali Reus in gesprek met filosoof Tim Miechels over de kracht van (gebruiks-)objecten en hun onderlinge verbintenissen.

Magali Reus laat zich inspireren door dagelijks gebruiksobjecten, ‘materiële dingen’ die de mens normaal gesproken simpelweg dienen. Het werk van Reus transformeert deze objecten echter met grote precisie. Ze worden uitvergroot en gekanteld, waardoor de toeschouwer wordt geprikkeld om een andere relatie met de objecten aan te gaan. In Parallel Bones reageert Reus op het werk van T.A.C. Colenbrander, een van de Nederlandse grondleggers van de Art Nouveau. In het visuele gesprek tussen het werk van beide kunstenaars ontstaat wrijving, verbinding en dagen de objecten elkaar uit. Delen van het werk van Colenbrander herhalen zich in dat van Reus, maar tegelijkertijd wordt er in de verbintenis iets nieuws tot stand gebracht. Zo wordt een deel van onze geschiedenis opgegraven, maar eveneens opnieuw tot leven gewekt.

Lange tijd werden objecten enkel als dode materie beschouwd. Zo creëerde Descartes het onderscheid tussen Res Extensa en Res Cogitans, waarin die eerste, de uitgebreide materie, enkel uitdrukking gaf aan de logica van universele natuurwetten. Waar Descartes de mens nog vrijheid en bewust denkvermogen toeschreef, ging niet veel later La Mettrie nog verder door te stellen dat óók de mens volledig onderhevig was aan natuurwetten. Wie iets anders betoogde werd animisme verweten. Zo’n animistische positie is echter recent weer tot leven gewekt. Zo stelt de Franse filosoof Gilles Deleuze dat de wereld bestaat uit ‘differenties’ die ieder over eigen krachten en vermogens beschikken, waarmee ze anderen beïnvloeden. Ook in het denken van Bruno Latour treffen we een verdediging van ‘animisme’, als hij betoogt dat objecten als ‘actanten’ een eigen ‘agency’ beschouwd moeten worden. En niet minder relevant: ‘agency’ behoort niet langer enkel toe aan de mens, maar ook aan natuurlijke en artificiële objecten.

Ook in Parellel Bones zien we dit spel tussen natuurlijke en artificiële objecten terug, bijvoorbeeld in Reus’ Candlesticks, grote straatlantaarns waarin we onderin vruchten treffen met meetlinten erin. Yasmijn Jarram, conservator en curator van KM21, stelt over de expositie dat de objecten “in de tentoonstelling […] een koppig en onhandelbaar karakter [krijgen]: objecten met een trotste eigenheid, puur om te bewonderen voor wat het is in plaats van te zien als gebruiksvoorwerpen”. Vinden de beeldende kunst en de filosofie elkaar hier in een nieuwe verhouding tot de wereld om ons heen? Kunnen zij bijdragen aan het opnieuw tot leven wekken van een creatief spel van verschil en herhaling? Daarover gaan we in gesprek op vrijdag 7 maart.

Magali Reus is geboren in Den Haag en woont en werkt momenteel in London. Ze studeerde aan de Gerrit Rietveld Academie die ze in 2002 verruilde voor het Goldsmiths College te London. Ook studeerde ze in 2013 – 2014 aan de Rijksakademie van de Beeldende Kunsten te Amsterdam. Ze had solo-exposities in The Approach Gallery in London, The Hepworth Wakefield, SculptureCenter te New York en Westfälischer Kunstverein in Münster. Haar werk is opgenomen in onder andere collecties van Tate, Stedelijk Museum Amsterdam en Centraal Museum Utrecht. Daarnaast verscheen ze in publicaties van Mousse Publishing (2016), JRP Ringier (2017) en Sternberg Press (2018). In 2018 werd ze genomineerd voor de Hepworth Prize for Scultpure en met vijf werken uit haar serie ‘Leaves’ won ze in 2015 de Prix de Rome.

Tim Miechels is als promovendus en docent verbonden aan de afdeling Metafysica en Filosofische Antropologie van de Radboud Universiteit te Nijmegen. In zijn onderzoek houdt hij zich bezig met de verhouding tussen wetenschap, filosofie en de alledaagse ervaring. Hij is in het bijzonder geïnteresseerd in fenomenologen zoals Edmund Husserl en Martin Heidegger.

Emptiness & Infinite Space vind plaats in het auditorium van Kunstmuseum Den Haag. Na afloop is er gelegenheid de tentoonstelling in het ernaast gelegen KM21 te bezoeken, in aanwezigheid van de kunstenaar. De middag eindigt met een borrel in het café van KM21.